Anh: ứng dụng AI để phát hiện pin trong rác thải
Một công ty khởi nghiệp ở Anh ứng dụng hệ thống thị giác AI tại nhà máy tái chế thiết bị điện tử, giúp phát hiện và loại bỏ pin khỏi rác thải, giảm nguy cơ cháy nổ và thu hồi kim loại quý.
Pin lithium-ion có mặt ở khắp mọi nơi, từ điện thoại, đồ chơi đến máy tính xách tay và dụng cụ điện. Khi bị vứt lẫn vào rác thải sinh hoạt hoặc tái chế hỗn hợp, những loại pin này có thể gây cháy nổ nếu bị hư hỏng trong xe thu gom rác hoặc các dây chuyền xử lý. Các vụ cháy liên quan đến pin đã trở thành mối lo ngày càng lớn tại các cơ sở phân loại rác, do tế bào pin hỏng có thể phát nổ khi chịu áp lực.
Ông Scott Butler, Giám đốc điều hành Tổ chức phi lợi nhuận Material Focus, cho biết: “Nếu một viên pin bị vứt bỏ không đúng cách, bị nghiền nát, tiếp xúc với không khí hoặc nước – nó có thể bốc cháy. Và khi cháy thì rất dữ dội. Chúng tôi đã chứng kiến ngày càng nhiều các vụ cháy do pin – đặc biệt là pin ẩn bên trong thiết bị điện tử.”
Theo tổ chức phi lợi nhuận Material Focus, các hộ gia đình ở Anh vứt bỏ khoảng 103.000 tấn thiết bị điện mỗi năm, đồng thời đang lưu trữ khoảng 880 triệu thiết bị chưa dùng đến, dẫn đến việc lãng phí gần 1 tỷ bảng Anh giá trị kim loại quý và kim loại quan trọng do không tái chế.
Ông Scott Butler cho biết thêm: “Địa chính trị đang là vấn đề – trong thiết bị điện tử có những kim loại quý như lithium, cobalt, và kim loại công nghệ cao. Chúng ta đang có nguồn tài nguyên này ngay trong các 'mỏ đô thị' quanh ta, nhưng lại đang vứt bỏ quá nhiều.”
Để giải quyết vấn đề này, LionVision – một công ty khởi nghiệp tại Anh – đã lắp đặt hệ thống AI tại nhà máy tái chế thiết bị điện tử của SWEEEP Kuusakoski ở Sittingbourne, miền Đông Nam nước này.
Công cụ sử dụng camera quét các băng chuyền di chuyển và đánh dấu các vật như pin lithium-ion hoặc thuốc lá điện tử dùng một lần. Sau đó, các vật này được loại bỏ bằng một thanh khí nén bắn luồng khí mạnh, đẩy pin ra khỏi dòng chất thải. SWEEEP triển khai hệ thống này như một phần của quá trình tự động hóa tại cơ sở ở hạt Kent, nhằm nâng cao an toàn và hiệu quả thu hồi từ rác thải thiết bị điện và điện tử.
Công nghệ này được phát triển với sự hỗ trợ từ các nhà nghiên cứu của Đại học Manchester và nguồn tài trợ đổi mới sáng tạo của Anh. Kỹ sư học máy của LionVision cho biết công nghệ AI luôn được cải tiến.
Anh George Hawkins, Kỹ sư học máy của Lionvision, cho biết: “Chúng tôi liên tục phân tích dữ liệu thu thập được để cải thiện. Ví dụ, nếu có thương hiệu pin mới xuất hiện, chúng tôi sẽ đưa vào dữ liệu huấn luyện để hệ thống nhận diện thêm các loại pin khác, từ pin hình trụ đến pin dẹt thường thấy trong máy tính xách tay.”
Các chuyên gia cho rằng, nếu việc phân loại rác được cải thiện ngay từ đầu, có thể thu hồi hiệu quả hơn các kim loại quý và quan trọng – từ vàng, palladium đến đất hiếm dùng trong nam châm – và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu mới.
Nỗ lực này được thúc đẩy nhân Ngày Rác thải Điện tử Quốc tế 14/10/2025, một chiến dịch nâng cao nhận thức do Hiệp hội Quốc tế về xử lý và tái chế rác thải điện tử (WEEE Forum) có trụ sở tại Brussels điều phối.
