Bầu Thủ tướng Nhật Bản: Xứ Phù Tang lật mở trang sử
Cuộc bầu Thủ tướng trong hạ viện Nhật Bản vào ngày 21/10 tới sẽ là dấu mốc lịch sử mới đối với Nhật Bản, khi lần đầu tiên đảo quốc có nữ Thủ tướng.
Sau khi đảng Komeito chấm dứt 26 năm liên minh cầm quyền với Đảng Dân chủ tự do Nhật Bản (LDP), Tân Chủ tịch đảng LDP, bà Sanae Takaichi, bị đẩy đến trước nguy cơ không thể trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản vì đảng LDP đã bị mất đa số trong hạ viện từ sau cuộc bầu cử quốc hội gần đây nhất. Tuy nhiên, người phụ nữ này đã xoay chuyển tình thế thành công khi tranh thủ được sự ủng hộ của Đảng Sáng tạo Nhật Bản (JIP). Trong hạ viện với 465 ghế dân biểu, liên minh hai đảng LDP và đảng JIP có được 231 ghế, thiếu 2 ghế để có được đa số tối thiểu. Vì tất cả các đảng phái chính trị khác trong hạ viện không liên thủ được với nhau nên bà Takaichi có thể chưa đắc cử ở vòng bầu đầu tiên do người đắc cử phải giành về được đa số tuyệt đối, nhưng chắc chắn sẽ đắc cử ở vòng bầu thứ hai do khi ấy chỉ là cuộc so găng tay đôi giữa hai ứng cử viên có được số phiếu bầu cao nhất ở vòng bầu đầu tiên.
Với sự đăng quang của bà Takaichi, xứ Phù Tang bước vào trang sử mới. Điểm mới đầu tiên là đảo quốc với chính trường vốn được coi là thế giới đặc quyền của đàn ông giờ lần đầu tiên có phụ nữ nhiếp chính. Điểm mới tiếp theo là có liên minh cầm quyền mới. Đảng JIP ủng hộ bà Takaichi và đảng LDP cầm quyền nhưng không tham gia chính phủ của bà Takaichi như đảng Komeito đã từng làm trong suốt 26 năm qua. Sự khác biệt cơ bản là đảng JIP đứng ngoài chinh phủ, không chịu trách nhiệm về kết quả cầm quyền của bà Thủ tướng và đảng LDP mà chỉ giám sát việc bà Takaichi và đảng LDP thực thi những gì đã cam kết và thoả thuận với đảng JIP.
Điểm mới nữa là chính thức chấm hết thời đại độc tôn cầm quyền của đảng LDP, mở ra cục diện chính trị và tương quan quyền lực mới trên chính trường Nhật Bản với vai trò và uy quyền ngày càng tăng của các đảng phái chính trị nhỏ, với sự tham gia chính trường của các đảng phái chính trị mới được thành lập. Thách thức đối với các chính đảng lớn là cơ hội đối với các đảng phái chính trị nhỏ. Chính trường vì thế dễ trở nên bất ổn định hơn là ổn định.
Bà Takaichi và đảng LDP đã phải chấp nhận thoả hiệp và nhượng bộ nhiều cho đảng JIP để đổi lấy sự dung chấp cầm quyền của đảng này. Nội bộ đảng LDP vì thế gia tăng nguy cơ bị phân rẽ và chống phá Thủ tướng. Nếu không ổn định và thống nhất nội bộ đảng LDP và duy trì được sự liên thủ với đảng JIP, bà Thủ tướng không thể cầm quyền thành công được trong thời gian 2 năm tới để tạo thế và tiền đề thuận lợi nhất cho cuộc bầu cử quốc hội định kỳ tới vào tháng 10/2027. Do đó, việc mở ra trang sử mới vốn đã rất khó, để kiến tạo nên thời kỳ lịch sử mới thì lại là chuyện khác và còn khó khăn hơn.
