ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Thực trạng đất rừng chồng lấn lên đất ở hiện đang gây ra những hệ lụy cho cả người dân và chính quyền sở tại. Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, diện tích đất rừng trước kia nằm trên địa bàn của 7 huyện, thị, nay phân bổ trên địa bàn của 25 xã, phường. Để hoàn thành Kế hoạch 57 của UBND Thành phố, Sở đã đôn đốc tiến độ nhưng đến nay mới có 22/25 xã có báo cáo, còn lại một số xã chưa hoàn thành là: Quốc Oai, Sóc Sơn và Quảng Oai. Để hoàn thành được tiến độ bóc tách vào năm 2026, Thành phố cần kết quả bóc tách của tất cả các địa phương, làm cơ sở tiến hành giao đất gắn với giao rừng và cắm mốc phân định ranh giới.

Muốn xây dựng mới hoặc cải tạo căn nhà của mình, nhưng anh Đỗ Sỹ Dự (thôn Cổ Liễn, xã Đoài Phương, thành phố Hà Nội) không thể thực hiện bởi ngôi nhà của gia đình anh đang nằm trong quy hoạch đất rừng. Mảnh đất hơn 3.000m² này là phần đất bố mẹ anh khai hoang để lại và chưa từng trồng cây rừng, nhưng không hiểu lý do vì sao năm 2015, đất nhà anh và hàng xóm xung quanh đều được quy hoạch là đất rừng.

Tương tự như anh Dự, nhà ông Nguyễn Văn Vọng cùng nằm trong thôn Cổ Liễn (xã Đoài Phương) cũng được quy là đất rừng. Sinh ra và lớn lên ở đây từ những năm 1960 nhưng cha mẹ ông đã an cư tại đây từ những năm 1940. Ông chia sẻ, chính bản thân mình cũng không biết nơi đây là nằm trong đất rừng cho đến khi cán bộ xã xuống kiểm kê và rà soát vào năm ngoái.

Xã Đoài Phương được hình thành trên cơ sở sáp nhập toàn bộ xã Kim Sơn và xã Sơn Đông, cùng với một phần diện tích và dân số của xã Cổ Đông thuộc thị xã Sơn Tây cũ. Trước đó, Sơn Tây là địa phương duy nhất trong 7 huyện, thị hoàn tất công tác rà soát trước khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Do vậy kết quả rà soát đã được chuyển tiếp xuống cấp xã trên cơ sở điều chỉnh của địa giới mới. Theo kết quả rà soát, xã Đoài Phương có khoảng 1.000ha đất rừng nhưng có tới gần 500ha chồng lấn với các loại đất khác trong đó có đất ở, gây ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân và khó khăn trong công tác quản lý.

Theo Chi cục Kiểm lâm Hà Nội, việc chồng lấn đất rừng vào khu vực đất ở có nhiều nguyên nhân, nhưng lý do chính đó là việc đo đạc trước đây bị hạn chế, dẫn tới nhiều sai sót. Ngoài 3 địa phương trên địa bàn thị xã Sơn Tây cũ thì còn tới 22 xã chưa hoàn tất công tác bóc tách do việc thay đổi về đơn vị hành chính. Đến nay, các xã chưa được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư để tiếp tục thực hiện rà soát hiện trạng rừng.

Ông Nguyễn Tiến Lâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Nội cho biết: “Các xã, phường có rừng cần chốt lại diện tích cụ thể, sau đó tiến hành cắm mốc phân định ranh giới giữa đất lâm nghiệp, đất rừng và các loại đất khác. Bước cuối cùng là tổ chức giao đất, giao rừng”.

Hà Nội đang khẩn trương bóc tách ranh giới đất rừng và đất ở để đảm bảo quyền lợi người dân, khắc phục tình trạng chồng lấn, hướng tới quản lý đất đai và tài nguyên rừng hiệu quả, minh bạch.

Theo kế hoạch trước đó của UBND Thành phố, việc bóc tách sẽ phải hoàn tất trong năm 2025 này. Tuy nhiên, do nhiều địa phương chưa hoàn tất việc bóc tách nên Sở Nông nghiệp và Môi trường đã thành lập Đoàn công tác để đôn đốc tiến độ. Bước sang tháng 11 này, Đoàn sẽ làm việc với từng địa phương để tháo gỡ khó khăn và hoàn tất việc tổng hợp dữ liệu trong năm nay. Đây là cơ sở để năm 2026 Thành phố thẩm định thông tin và đưa ra kết quả cuối cùng.

Ông Nguyễn Mạnh Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho hay: “Sở đã tham mưu UBND Thành phố thành lập tổ liên ngành để rà soát và đưa ra kết luận cụ thể cho từng xã. Với các trường hợp không đủ điều kiện sử dụng đất, Thành phố sẽ triển khai giải phóng mặt bằng, di dời theo quy định”.

Với hơn 27.000 ha đất rừng và lâm nghiệp, công tác bóc tách dù mang tính kỹ thuật nhưng lại liên quan trực tiếp đến quyền lợi sát sườn của hàng nghìn hộ dân và cả hiệu quả quản lý đất đai, tài nguyên rừng của Thành phố. Để có thể “trả lại đúng tên” cho từng diện tích đất, việc hoàn tất rà soát ở tất cả các địa phương là điều không thể chậm trễ. Khi từng mảnh đất được xác định rõ ràng, Hà Nội sẽ có trong tay một bức tranh tổng thể - nơi rừng được bảo vệ đúng nghĩa, còn người dân yên tâm sinh sống trên phần đất hợp pháp của mình.