Câu chuyện chiếc cân thị phi
Là hành khách thường xuyên của Vietnam Airlines, anh Hải Nam, cư dân phường Thượng Cát, Hà Nội, cho biết đã quen với các chuyến bay của hãng. Khi hay tin từ ngày 3/11, Vietnam Airlines siết chặt quy định hành lý xách tay – cân và thu phí ngay tại cửa lên máy bay, thay vì chỉ kiểm tra ở quầy thủ tục, anh chủ động sắp xếp, cân đo hành lý cẩn thận để tránh phát sinh chi phí.
Anh Nguyễn Hải Nam chia sẻ: “Có lần tôi đi cùng vợ và người thân, hành lý xách tay tầm tám cân. Khi làm thủ tục, nhân viên hãng yêu cầu kiểm tra lại hành lý. Ở nhà không nghĩ họ cân kỹ vậy nên khá bận, lại phải sắp xếp, chia đồ ra cho gọn. Nói thật là hơi bất tiện.”
Câu chuyện của anh Nam phản ánh tâm lý chung của nhiều hành khách. Trên mạng xã hội những ngày qua, chiếc cân đặt tại cửa ra máy bay trở thành tâm điểm tranh luận. Không chỉ vì vài ký hành lý, mà vì cảm giác bị “kiểm tra phút chót” thay vì được chào đón trong không gian vốn được xem là đẳng cấp – nơi mỗi chi tiết nhỏ đều tạo cảm nhận lớn.
Đại diện truyền thông Vietnam Airlines cho biết, đây không phải quy định mới mà là biện pháp siết chặt kiểm soát hành lý vượt mức. Theo quy định, mỗi khách được mang một kiện hành lý xách tay tối đa 10kg; phần vượt quá sẽ bị tính phí tương đương hành lý ký gửi. Hãng không chấp nhận hành lý quá cước nếu ảnh hưởng thời gian khởi hành. Thanh toán được thực hiện ngay tại cửa ra máy bay bằng thẻ hoặc tiền mặt.
Dù được đánh giá là biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn và công bằng, nhưng nhiều khách vẫn cảm thấy bối rối, căng thẳng khi bị kiểm tra vào phút cuối. Một hành khách nói: “Do mình sai thì phải chấp hành thôi, nhưng cái cân đặt ngay cửa lên máy bay trông không đẹp lắm.”
Một hành khách khác nhận định: “Trong không gian sang trọng như sân bay, đặt cái cân như vậy làm mất mỹ quan. Nếu thay bằng cân tự động, bố trí tinh tế hơn thì sẽ ổn hơn.”
Một ý kiến khác góp thêm: “Hãng có thể siết quy định, nhưng nên thể hiện văn hóa ứng xử và hình ảnh chuyên nghiệp. Cân hành lý giữa cửa lên máy bay khiến người ta có cảm giác như mua hàng ngoài chợ. Với sân bay tiêu chuẩn quốc tế, cần cách làm vừa hợp lý, vừa tạo hình ảnh đẹp.”
Quá cân hành lý – Mức phí cao như thế nào?
Theo quy định hiện hành của Vietnam Airlines, hãng hàng không quốc gia Việt Nam, vé phổ thông nội địa thường bao gồm 23kg hành lý ký gửi và 12kg hành lý xách tay (gồm 1 kiện chính không quá 10kg và 1 phụ kiện nhỏ). Nếu vượt quá, hãng sẽ tính phí khoảng 30.000 – 40.000 đồng/kg, tùy chặng bay.
Với đường bay quốc tế, mức phí dao động 8 – 15 USD/kg (khoảng 210.000 – 395.000 đồng/kg).
Trong khi đó, Vietjet Air – hãng hàng không giá rẻ – lại tách riêng hoàn toàn hành lý ký gửi khỏi giá vé. Nếu khách không mua hành lý ký gửi trước mà ra sân bay mới phát hiện hành lý xách tay dư ký, mức phí tại quầy có thể lên tới 50.000 – 70.000 đồng/kg, gấp đôi so với khi mua online (chỉ khoảng 20.000 – 25.000 đồng/kg).
Bamboo Airways cho phép hành lý xách tay tối đa 7kg và ký gửi từ 15kg trở lên, tùy loại vé. Nếu vượt quá giới hạn, hành khách sẽ bị tính 50.000 đồng/kg. Hãng này cũng khuyến khích hành khách mua thêm hành lý trước để tiết kiệm chi phí.
Vietravel Airlines áp dụng mức hành lý xách tay 7kg, hành lý ký gửi tùy theo gói vé. Nếu quá ký, hành khách sẽ bị thu 40.000 – 60.000 đồng/kg, tùy chặng.
Điều khiến nhiều hành khách bất ngờ là đôi khi phí quá cân không tỉ lệ thuận với số kg dư. Chỉ dư 0,5kg hay 1kg cũng có thể khiến họ phải trả khoản tiền không nhỏ – đôi khi ngang, thậm chí vượt giá vé.
Một chuyến bay giá rẻ vài trăm nghìn đồng có thể đội thêm 400.000 – 500.000 đồng, thậm chí hơn 600.000 đồng chỉ vì hành lý dư vài ký.
Cần truyền thông tốt quy định thu phí hành lý xách tay
PGS.TS Nguyễn Viết Thái, Trưởng khoa Khách sạn – Du lịch, Trường Đại học Thương mại, cho biết chính sách thu phí hành lý xách tay vượt chuẩn ngay tại cửa lên máy bay của Vietnam Airlines từ ngày 3/11 không phải điều lạ trong ngành hàng không quốc tế, nhưng cách triển khai sẽ quyết định cảm nhận của hành khách.Ông nhấn mạnh, hầu hết các hãng bay, kể cả trong các liên minh lớn như SkyTeam, đều có quy định hành lý gắn với tiêu chí an toàn và đúng giờ. Vấn đề không nằm ở quy định, mà ở quy trình và trải nghiệm tại điểm kiểm soát.
PGS.TS Nguyễn Viết Thái chia sẻ: “Tôi từng bay ở châu Âu, châu Úc, châu Á, hãng nào cũng có quy định tương tự. Trong thông tin đặt vé hay check-in đều nhắc rõ. Vietnam Airlines làm vậy là bình thường, nhưng nếu đặt chiếc cân như ở chợ, khách cúi xuống lúi húi cân thì phản cảm, làm giảm hình ảnh dịch vụ sang trọng.”
Về tổ chức thực hiện, ông đề xuất tăng cường truyền thông và thiết kế điểm cân tinh tế, tránh gây áp lực thị giác, đồng thời không cần kiểm tra đại trà.
PGS.TS Nguyễn Viết Thái nhận định: “Các hãng nên truyền thông qua đại lý vé, hướng dẫn viên… để khách hiểu rõ quy định tùy theo hạng vé, chặng bay. Cân điện tử nên bố trí ở vị trí thẩm mỹ, để khách tự kiểm tra. Không cần kiểm tra toàn bộ, chỉ vài trường hợp để tạo tính răn đe. Khi thấy vậy, khách sẽ tự giác tuân thủ.”
Theo ông Thái, nếu truyền thông sớm, thiết kế thân thiện và quy trình hợp lý, Vietnam Airlines sẽ vừa đạt mục tiêu an toàn, đúng giờ, vừa giữ được hình ảnh và cảm xúc tích cực của hành khách.
