Đô la Mỹ mất giá, ai hưởng lợi, ai chịu tổn thất?
Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, tình hình kinh tế và chính trị Mỹ đã bị bao trùm bởi sự bất ổn, khiến đồng đô la Mỹ có xu hướng giảm và khả năng cải thiện hiệu suất trong ngắn hạn rất mong manh.
Sau khi ông Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ, đồng đô la Mỹ đã phục hồi trong thời gian ngắn nhờ sức hấp dẫn của nó như một tài sản trú ẩn an toàn, nhưng sau đó giảm mạnh trở lại. Vào thời điểm đó, thị trường ngoại hối và chứng khoán coi đồng đô la Mỹ là công cụ hỗ trợ tăng trưởng và lĩnh vực kinh doanh, do đó thu hút đầu tư từ khắp nơi trên thế giới và làm tăng nhu cầu đối với đồng tiền Mỹ.
Thế nhưng, sự phấn khích và nhiệt tình này không kéo dài được lâu. Kể từ giữa tháng 1 năm nay, chỉ số đồng đô la Mỹ đã bắt đầu giảm, do chịu ảnh hưởng bởi các quyết định kinh tế đầu tiên của Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là những quyết định liên quan đến thuế quan và các chính sách có xu hướng củng cố chủ nghĩa cô lập và tập trung vào thị trường nội địa Mỹ.
Những hy vọng về một chính quyền ủng hộ doanh nghiệp đã bị dập tắt, thay vào đó là những lo ngại dai dẳng về lạm phát và tác động của lãi suất cao đối với nền kinh tế và các công ty trên thị trường chứng khoán. Kết quả là đồng đô la Mỹ đã bước vào xu hướng giảm, mất khoảng 11% giá trị trong nửa đầu năm nay, mức giảm trong nửa đầu năm lớn nhất trong hơn 50 năm qua.
Tính đến ngày 7/10, chỉ số đồng đô la Mỹ so với 6 loại tiền tệ nước ngoài (DXY) ở mức 98,31. Morgan Stanley, một trong những ngân hàng lớn nhất Mỹ, dự đoán chỉ số này sẽ tiếp tục giảm, có khả năng đạt mức 91 vào giữa năm 2026.
Xu hướng giảm
Mặc dù đồng đô la Mỹ đã có dấu hiệu phục hồi vào đầu tháng này sau khi chạm mức thấp nhất vào tháng trước (khoảng 96 điểm), nhưng xu hướng giảm vẫn là đặc điểm chính trong diễn biến của đồng tiền này, cho dù dự kiến sẽ có sự cải thiện nhẹ trong thời gian còn lại của quý.
Hầu hết các báo cáo từ các ngân hàng lớn của Mỹ, phương tiện truyền thông chuyên nghiệp và các tổ chức nghiên cứu có xu hướng cho rằng: sự bất ổn về triển vọng chính trị và kinh tế của Mỹ sẽ thúc đẩy các nhà đầu tư tăng cường phòng ngừa rủi ro ngoại tệ trong những tháng tới, vì đồng đô la Mỹ đã mất đi phần lớn sức hấp dẫn như một nơi trú ẩn an toàn trên toàn cầu.
Sự sụt giảm giá trị của đồng đô la Mỹ là do những cú sốc từ các chính sách kinh tế của tổng thống Donald Trump, đặc biệt là những chính sách về thuế quan. Những chính sách này đã thúc đẩy các nhà đầu tư toàn cầu bán tháo đồng đô la Mỹ đang nắm giữ, làm gia tăng áp lực lên đồng tiền này và tác động tiêu cực đến giá trị của nó.
Đồng đô la Mỹ cũng bị ảnh hưởng bởi những lời chỉ trích liên tục của ông Trump nhắm vào việc cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), cũng như những lo ngại về ngân sách và dự luật thuế của năm tài chính này, vốn đã bị đình trệ vào cuối tháng 9 dẫn đến việc chính phủ Mỹ đóng cửa kể từ ngày 1/10.
Sự mất giá của đồng đô la Mỹ có những tác động trái chiều đến tất cả những người liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến loại tiền tệ này - dù là cá nhân, tổ chức, công ty, quốc gia hay các khối kinh tế. Dưới đây là cái nhìn tổng quát về những người hưởng lợi và chịu thiệt hại chính từ sự biến động của đồng đô la Mỹ.
Người hưởng lợi
Các nhà đầu tư vàng được coi là những người hưởng lợi chính từ sự biến động và dao động của đồng đô la Mỹ, bằng chứng là giá vàng tăng vọt lên mức kỷ lục trong năm nay và việc các ngân hàng trung ương tiếp tục mua vàng do lo ngại về sự mất giá của các tài sản định giá bằng đô la Mỹ của họ.
Được thúc đẩy bởi nhu cầu về tài sản trú ẩn an toàn trong thời gian chính phủ Mỹ đóng cửa và kỳ vọng về việc Mỹ tiếp tục cắt giảm lãi suất, giá vàng đã tăng vọt lên trên 4.000 USD/ounce vào sáng ngày 8 tháng 10, mức tăng cao đầu tiên trong lịch sử đối với kim loại quý này.
Các nhà xuất khẩu Mỹ được hưởng lợi đáng kể từ đồng đô la yếu vì nó làm giảm giá hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trên thị trường nước ngoài, thúc đẩy khối lượng và giá trị xuất khẩu, đặc biệt là trong các lĩnh vực như sản xuất và công nghệ. Các nhà đầu tư quốc tế vào tài sản nước ngoài nhận được lợi nhuận cao hơn vì đồng đô la Mỹ yếu khiến tài sản nước ngoài và cổ phiếu quốc tế tăng giá khi quy đổi sang đô la Mỹ.
Các đồng tiền chính như đồng euro, đồng franc Thụy Sĩ và đồng yên tăng giá so với đồng đô la Mỹ khi các nhà đầu tư tìm kiếm các tài sản trú ẩn an toàn thay thế và đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ. Khách du lịch nước ngoài đến thăm Mỹ cũng được hưởng lợi từ đồng đô la Mỹ yếu vì nó làm tăng sức mua của họ, tác động tích cực đến du lịch Mỹ.
Các quốc gia đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế và thoát khỏi sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, chẳng hạn như Ấn Độ và Trung Quốc, và các quốc gia khác đang tìm cách thanh toán thương mại bằng đồng nội tệ hoặc các lựa chọn thay thế trong khu vực, chẳng hạn như đồng Nhân dân tệ, có thể làm giảm nhu cầu dự trữ đô la Mỹ.
Các quốc gia mắc nợ nặng nề, đặc biệt là ở Châu Phi, có thể cải thiện điều kiện tài chính địa phương và niềm tin thị trường vì đồng đô la Mỹ yếu làm giảm gánh nặng trả nợ bằng đồng đô la và tạo ra không gian tài chính để tài trợ cho các dự án trong nước thúc đẩy tăng trưởng.
Những người chịu thiệt hại
Trái ngược với những người được hưởng lợi từ đồng đô la Mỹ yếu, nhiều cá nhân, tổ chức và thực thể, cả trong và ngoài Mỹ sẽ phải chịu những tác động tiêu cực của đồng đô la yếu trong kịch bản cụ thể này. Sau đây là danh sách những người chịu thiệt hại chính:
Người tiêu dùng bị ảnh hưởng tiêu cực, vì đồng đô la yếu hơn chắc chắn sẽ dẫn đến giá hàng nhập khẩu cao hơn. Hơn nữa, người Mỹ đi du lịch nước ngoài sẽ phải chịu chi phí du lịch quốc tế tăng cao do đồng đô la mất giá so với các ngoại tệ khác, và họ sẽ phải trả nhiều tiền hơn.
Các nhà nhập khẩu sẽ phải chịu chi phí cao hơn cho hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu từ nước ngoài, điều này có thể làm giảm biên lợi nhuận và tăng giá cho người tiêu dùng. Do đó, nhập khẩu của Mỹ được dự báo sẽ tiếp tục giảm cho đến cuối năm 2025 do đồng đô la yếu hơn và thuế quan.
Các nhà đầu tư nước ngoài vào tài sản của Mỹ cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức, vì đồng đô la yếu hơn khiến những tài sản này kém hấp dẫn hơn, làm giảm giá trị đầu tư của họ khi chuyển đổi sang đồng tiền của nước họ. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu trái phiếu Mỹ. Về lạm phát, tình trạng này được dự báo sẽ tăng 30 điểm cơ bản do đồng đô la yếu hơn và thuế quan đối với hàng hóa nước ngoài đẩy giá hàng nhập khẩu lên cao.
Khi nào đồng đô la sẽ phục hồi?
Tại các cuộc họp gần đây của IMF và Ngân hàng Thế giới tại Washington, một số quan chức châu Âu đã bày tỏ nghi ngờ về việc liệu sự bất ổn về nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là liên quan đến các chính sách thương mại của ông Trump, có thể được xua tan hay không. Tất cả các bên quốc tế đều đồng ý rằng bản chất khó lường trong cách tiếp cận chính sách kinh tế của chính quyền Tổng thống Trump đang làm gián đoạn các giao dịch thương mại toàn cầu, khiến các nhà đầu tư hướng đến tài sản nước ngoài và tác động tiêu cực đến giá trị đồng đô la Mỹ.
Tuy nhiên, về lâu dài, đồng đô la Mỹ vẫn đóng vai trò trung tâm trong thương mại và hàng hóa toàn cầu, vì nó vẫn là đồng tiền dự trữ chính của thế giới, với hơn 50% kim ngạch xuất khẩu toàn cầu vẫn được tính bằng đô la Mỹ.
