Đột phá về thể chế để bảo vệ môi trường bền vững
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh trọng tâm của việc bảo vệ môi trường là giải quyết dứt điểm những nơi bị ô nhiễm chất thải, chất thải rắn sinh hoạt, thúc đẩy tối đa tiềm năng tái chế của chất thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh và đề xuất lộ trình hợp lý trong việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt.
Trong chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, trước các nội dung còn hạn chế như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, xử lý rác thải rắn sinh hoạt theo phương thức chôn lấp vẫn chiếm tới gần 63%, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã giải trình với các đại biểu Quốc hội về từng vấn đề cụ thể.
Liên quan tới vấn đề về quản lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa, Bộ trưởng cho biết hiện nay, mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn, trong đó có khoảng 1,8 triệu tấn chất thải nhựa, đã tạo ra áp lực, thách thức rất lớn cho hạ tầng thu gom, phân loại và xử lý. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nỗ lực, song vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác này như ý kiến các vị đại biểu Quốc hội đã nêu.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết: “Bên cạnh nguyên nhân từ một số cơ chế, chính sách chậm được triển khai, phải kể đến hai nguyên nhân trở ngại chính: hạ tầng kỹ thuật về thu gom, phân loại và xử lý rác thải còn thiếu, yếu và chưa đồng bộ; thói quen của người dân còn chậm được thay đổi. Đây là những vấn đề cần phải được quan tâm giải quyết căn bản trong thời gian tới”.
Liên quan tới vấn đề ô nhiễm không khí, Bộ trưởng cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Thủ tướng Chính phủ Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến 2045.
“Về đột phá về quản lý chất thải, chúng tôi đã huy động nguồn lực để xử lý dứt điểm những điểm nóng về ô nhiễm. Trong đó trọng tâm là giải quyết dứt điểm những nơi đã được nhận diện vấn đề về ô nhiễm chất thải, chất thải rắn sinh hoạt, thúc đẩy tối đa tiềm năng tái chế của chất thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh và đề xuất lộ trình hợp lý trong việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại hộ gia đình", Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho hay.
Phát biểu kết luận tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, nếu trước đây công tác bảo vệ môi trường chủ yếu là ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm, giờ đây yêu cầu đặt ra là phải kiến tạo các giá trị phát triển mới dựa trên sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
Nhiệm vụ bảo vệ môi trường không đồng nghĩa với chi phí phải trả cho tăng trưởng, hơn hết, bảo vệ môi trường là trách nhiệm và bổn phận giữ gìn và phát huy nguồn vốn tự nhiên, gắn kết chặt chẽ trong không gian phát triển mới.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng: “Những con số về xử lý chất thải, tỷ lệ tái chế hay phát triển khu công nghiệp sinh thái là đáng ghi nhận, nhưng quan trọng hơn hết, chúng ta phải biến những kết quả đó thành nhận thức xã hội và thành động lực phát triển mới. Bảo vệ môi trường sẽ khó có thể thành công nếu chỉ dựa vào mỗi luật lệ hay biện pháp chế tài”.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát, những kết quả về việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ phát triển bền vững toàn cầu. Mức độ xếp hạng của Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể với thứ hạng 54 trên 166 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng được 34 bậc so với năm 2016 và đứng thứ hai trong ASEAN.
Số liệu trên cho thấy Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã đi vào cuộc sống, khẳng định tính đúng đắn và tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước. Có thể khẳng định Việt Nam đang đi đúng hướng trên con đường xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, hướng tới phát thải ròng bằng không, góp phần thực hiện các cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trước cộng đồng quốc tế.
