ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas tại Dải Gaza có hiệu lực từ ngày 10/10 đã đem lại niềm hy vọng cho một khu vực bị tàn phá bởi chiến tranh suốt hơn hai năm qua. Tuy nhiên, các nỗ lực nhằm triển khai giai đoạn hai của lệnh ngừng bắn và hướng tới việc tái thiết dải đất này đang gặp nhiều khó khăn, dẫn tới nguy cơ Gaza bị chia cắt theo ranh giới kiểm soát do Israel dựng lên.

Theo giai đoạn đầu tiên của kế hoạch ngừng bắn do Ai Cập, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ là trung gian hòa giải, quân đội Israel hiện kiểm soát 53% lãnh thổ Gaza bao gồm phần lớn đất nông nghiệp, cùng với Rafah ở phía Nam, một số phần của thành phố Gaza và các khu vực đô thị khác. Lực lượng Israel đã đặt những khối xi măng lớn màu vàng để phân định ranh giới rút quân và đang xây dựng cơ sở hạ tầng ở phía Gaza do quân đội Israel kiểm soát. Gần như toàn bộ 2 triệu người dân Gaza đang chen chúc trong các lều trại và đống đổ nát của các thành phố bị phá hủy trên khắp Gaza - nơi nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng Hamas.

Giai đoạn tiếp theo của kế hoạch dự kiến sẽ là việc Israel rút xa hơn khỏi ranh giới vàng mà họ dựng lên, cùng với việc thành lập một chính quyền chuyển tiếp để quản lý Gaza, triển khai lực lượng an ninh đa quốc gia nhằm tiếp quản quân đội Israel, giải giáp Hamas và bắt đầu tái thiết. Tuy nhiên, kế hoạch này không đưa ra mốc thời gian hay cơ chế thực hiện. Trong khi đó, Hamas từ chối giải giáp, Israel bác bỏ mọi sự can thiệp của Chính quyền Palestine được phương Tây hậu thuẫn và sự bất định vẫn còn tồn tại về lực lượng đa quốc gia sẽ được triển khai ở Dải Gaza.

Một số nhà ngoại giao tham gia các cuộc đàm phán thừa nhận rằng, khả năng phân chia vĩnh viễn Dải Gaza thành một khu vực do Israel kiểm soát và một khu vực do Hamas kiểm soát ngày càng cao.

Ông Ayman Safadi - Ngoại trưởng Jordan cho hay: "Chúng tôi vẫn đang tìm kiếm ý tưởng và vẫn đang thảo luận. Tôi nghĩ điều chúng ta biết là ai cũng muốn cuộc xung đột này kết thúc. Câu hỏi là, làm thế nào để giải quyết vấn đề này? Và vẫn còn rất nhiều ý tưởng được đưa ra trao đổi qua lại".

Ông Johann Wadephul - Ngoại trưởng Đức cho biết: "Tôi lo ngại rằng, chúng ta đang dần cạn kiệt thời gian. Ngừng bắn là tốt, nhưng chúng ta thực sự cần lấp đầy khoảng trống an ninh và quản lý ở Dải Gaza và chúng ta thực sự phải làm điều đó càng sớm càng tốt để tránh việc Hamas lại tiếp quản Dải Gaza và tạo động lực để Israel một lần nữa sử dụng vũ lực quân sự".

Theo 18 nguồn tin, trong số đó có 6 quan chức châu Âu và một cựu quan chức Mỹ am hiểu các cuộc đàm phán, nếu không có nỗ lực lớn từ Washington nhằm phá vỡ thế bế tắc, đường màu vàng có vẻ sẽ trở thành biên giới thực tế chia cắt Gaza vô thời hạn. Bên cạnh đó, vẫn chưa rõ ai sẽ tài trợ cho việc tái thiết các khu vực Gaza dưới sự chiếm đóng của Israel, khi các quốc gia vùng Vịnh ngần ngại can thiệp nếu không có sự tham gia của Chính quyền Palestine và sự đảm bảo giải pháp hai nhà nước, vốn bị Israel phản đối. Chi phí tái thiết ước tính lên tới 70 tỷ USD. Quan trọng hơn cả, bất kỳ sự chia cắt lãnh thổ thực tế nào đối với Gaza sẽ càng cản trở khát vọng của người Palestine về một quốc gia độc lập bao gồm Bờ Tây và làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo đối với một dân tộc không có nơi trú ẩn đầy đủ và gần như hoàn toàn phụ thuộc vào viện trợ để duy trì cuộc sống.