Ông Trump bỏ trừng phạt Syria: Bước ngoặt trong chính sách
Theo tuyên bố của ông Trump ngày 13/5 tại Riyadh, Mỹ quyết định “kết thúc thời kỳ cô lập Syria”, sau khi nước này có sự thay đổi trong ban lãnh đạo. Kể từ năm 2011, Syria rơi vào nội chiến kéo dài khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người mất nhà cửa và hệ thống hạ tầng quốc gia bị tàn phá nặng nề. Trong suốt thời gian đó, Mỹ áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt nhằm vào chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa – một nhân vật gây tranh cãi vì từng có liên hệ với Al-Qaeda nhưng hiện được cho là đang theo đuổi đường lối cải cách ôn hòa – đã cam kết mở cửa với quốc tế, tái thiết đất nước và bảo đảm quyền lợi của người dân Syria.
Ông Trump khẳng định: “Syria đã chịu đựng quá nhiều chiến tranh và bi kịch. Người dân xứng đáng được sống trong hòa bình. Chúng tôi sẵn sàng đưa Syria trở lại với cộng đồng quốc tế.”
Động lực chiến lược đằng sau
Ngoài lý do nhân đạo, quyết định này cũng mang đậm tính chiến lược trong chính sách đối ngoại của ông Trump. Trong khuôn khổ chuyến công du, Mỹ và Ả Rập Xê Út ký kết các thỏa thuận đầu tư trị giá lên tới 1.000 tỷ USD, bao gồm hợp đồng quốc phòng trị giá 142 tỷ USD và các dự án hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao, năng lượng tái tạo và hạ tầng.
Việc đưa Syria trở lại được xem là yếu tố then chốt để ổn định Trung Đông, thúc đẩy các sáng kiến kinh tế xuyên biên giới. Đồng thời, Mỹ muốn giảm sự ảnh hưởng của Nga và Iran tại Syria, vốn là hai đồng minh lớn của chính quyền Assad trước đây. Việc dỡ bỏ trừng phạt có thể mở đường cho sự hiện diện trở lại của doanh nghiệp và chuyên gia Mỹ trong công cuộc tái thiết Syria – một “miếng bánh” béo bở về dài hạn.
Phản ứng trong và ngoài nước
Tuyên bố của ông Trump ngay lập tức gây ra nhiều tranh cãi tại Mỹ. Một số nghị sĩ thuộc cả hai đảng chỉ trích quyết định này là “vội vàng”, “thiếu minh bạch” và “không có sự tham vấn với Quốc hội”. Nhiều chuyên gia an ninh cũng lo ngại việc hợp tác với một nhân vật có quá khứ cực đoan như ông al-Sharaa sẽ tiềm ẩn rủi ro trong dài hạn.
Tuy nhiên, phía Nhà Trắng khẳng định đã có quá trình đánh giá kỹ lưỡng. Một quan chức cấp cao cho biết: “Chúng tôi tin rằng đây là thời điểm phù hợp để tạo ra thay đổi thực chất tại Syria. Các biện pháp cấm vận không thể kéo dài mãi mãi. Nếu Syria muốn hòa nhập, họ cần được trao cơ hội.”
Tại khu vực, một số nước như UAE và Bahrain ủng hộ động thái này, cho rằng đây là bước đi quan trọng để khôi phục sự ổn định và phục hồi kinh tế hậu xung đột. Nga và Iran – hai nước có lợi ích lâu dài tại Syria – chưa đưa ra phản ứng chính thức, nhưng giới phân tích dự đoán họ sẽ theo dõi chặt chẽ các bước đi tiếp theo của Washington.
Tác động và triển vọng
Dù còn nhiều tranh cãi, quyết định dỡ bỏ trừng phạt Syria có thể tạo ra thay đổi đáng kể trong cục diện khu vực. Nếu được triển khai cẩn trọng, Syria có cơ hội thoát khỏi tình trạng bị cô lập, tiếp cận nguồn viện trợ quốc tế, tái thiết kinh tế và tạo điều kiện cho hàng triệu người tị nạn trở về quê hương.
Về phía Mỹ, chính quyền Trump tiếp tục thể hiện đường lối “ngoại giao thỏa thuận” – không ngại hợp tác với những đối tượng từng bị xem là đối lập, miễn là mang lại lợi ích chiến lược. Điều này đánh dấu sự chuyển hướng rõ rệt so với chính sách can thiệp quân sự trước đây.
Tuy nhiên, tương lai của Syria vẫn còn nhiều ẩn số. Thành công của tiến trình hòa giải và tái thiết phụ thuộc vào năng lực thực thi cam kết cải cách của chính quyền lâm thời, cũng như sự giám sát và hỗ trợ lâu dài từ cộng đồng quốc tế.
Bộ trưởng Quốc phòng cùng Thủ tướng Israel đã chỉ thị cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tăng cường tấn công vào các mục tiêu chiến lược tại Iran.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết các nhóm đàm phán của Nga và Ukraine đang duy trì liên lạc và sẵn sàng nối lại các cuộc hòa đàm trực tiếp sau ngày 22/6.
Triều Tiên nhấn mạnh quan hệ vững chắc với Nga, tái khẳng định tăng cường hợp tác song phương nhân kỷ niệm một năm ngày ký kết Hiệp ước Đối tác chiến lược toàn diện với Moscow.
Israel không kích hàng loạt mục tiêu ở Thủ đô Tehran và gây ra nhiều vụ nổ lớn từ chiều đến tối muộn ngày 18/6, khiến xung đột Israel-Iran tiếp tục leo thang.
Bão Erick ở ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương của Mexico đã thành cấp 1 và sẽ tiếp tục mạnh lên, có thể trở thành siêu bão trước khi đổ bộ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Moscow sẵn sàng đóng vai trò trung gian nhằm chấm dứt xung đột giữa Iran và Israel.
0