ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Từ ngày 15 đến 23/11, hàng loạt hoạt động tại các di tích như 40 Lãn Ông, đình Kim Ngân, ngôi nhà di sản 87 Mã Mây hay Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ được triển khai liên tục, tạo nên một bức tranh tổng thể về cách phố cổ Hà Nội khai thác tiềm năng văn hóa của mình một cách đồng bộ và hiệu quả.

Đêm trình diễn áo dài “Hành trình 30 năm tôn vinh di sản áo dài Việt Nam” tại 40 Lãn Ông là một ví dụ điển hình. Chương trình không chỉ dừng lại ở việc giới thiệu thời trang, mà kết hợp phục dựng, kể chuyện và sắp đặt nghệ thuật, biến di tích lâu đời thành không gian trải nghiệm sáng tạo. Hiệu ứng không chỉ dừng ở khía cạnh văn hóa, khi khách quốc tế và du khách trong nước được tiếp cận một “câu chuyện di sản sống”, mà còn tạo ra giá trị kinh tế trực tiếp: thúc đẩy chi tiêu, kéo dài thời gian lưu trú, đồng thời mở ra hướng phát triển sản phẩm du lịch trải nghiệm gắn với nghề truyền thống và bản sắc địa phương. Các không gian trưng bày về danh y Hải Thượng Lãn Ông và trải nghiệm dược trà tiếp nối dự án bảo tồn phố nghề Đông Nam dược, cho thấy bảo tồn di sản và khai thác du lịch không còn là hai việc tách biệt, mà có thể bổ trợ lẫn nhau.

Tại đình Kim Ngân, cách tiếp cận di sản còn được triển khai đồng bộ hơn. Dự án “Không gian kể chuyện đình Kim Ngân” tái hiện đời sống phường nghề xưa bằng hệ thống hiện vật, mô phỏng hội đồng phường nghề và trưng bày các sản phẩm kim hoàn, đồ sừng. Đồng thời, các hoạt động trải nghiệm như in họa tiết cổ bằng mộc bản Thanh Liễu hay làm quà tặng từ chất liệu truyền thống giúp biến kỹ thuật thủ công thành sản phẩm kinh tế, tạo ra giá trị gia tăng lâu dài cho cộng đồng và nghề truyền thống. Chương trình âm nhạc “Chuyện nhạc phố cổ” của Đông Kinh Cổ Nhạc cũng minh chứng tiềm năng của di sản phi vật thể: khi được tổ chức bài bản, di sản âm nhạc không chỉ được bảo tồn mà còn trở thành sản phẩm trải nghiệm, đồng thời phù hợp với định hướng kinh tế đêm, tăng thời gian lưu trú và chi tiêu của du khách.

Một điểm đáng chú ý khác là tính liên kết giữa các điểm đến. Phố cổ Hà Nội hiện có 121 di tích trong tổng số gần 200 di tích của quận Hoàn Kiếm cũ. Việc tổ chức các hoạt động trải đều, đồng bộ tại nhiều không gian giúp phân tán du khách, tạo chuỗi điểm đến gắn kết và hình thành hệ sinh thái du lịch văn hóa đa dạng: từ tham quan – trải nghiệm – thưởng thức nghệ thuật – mua sắm sản phẩm thủ công. Đây chính là cách biến di sản từ “của để ngắm” thành “nguồn lực phát triển” có thể tạo ra giá trị kinh tế bền vững, học hỏi từ các mô hình thành công ở Kyoto, Seoul hay Luang Prabang, nhưng được điều chỉnh phù hợp với bối cảnh đặc thù của phố cổ Hà Nội.

Xét từ góc nhìn kinh tế – du lịch, phố cổ đang xây dựng mô hình công nghiệp văn hóa gắn với du lịch thực chất: di tích trở thành sân khấu sáng tạo, nghề truyền thống trở thành sản phẩm du lịch, trải nghiệm văn hóa được thiết kế để thu hút cả khách nội địa và quốc tế. Nếu duy trì chất lượng, tăng cường kết nối và xây dựng thương hiệu, đây sẽ là nguồn thu ổn định và lâu dài, thay vì phụ thuộc vào các sự kiện lễ hội ngắn hạn.

Tuần lễ 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam cũng gửi một thông điệp quan trọng cho chính quyền, cộng đồng và nhà quản lý: bảo tồn không phải là đóng khung, mà là vận hành thông minh, gắn kết với sáng tạo và kinh tế. Khi di sản được khai thác bài bản, nó vừa giữ được bản sắc, vừa tạo ra sản phẩm, vừa thúc đẩy du lịch và mở ra hướng phát triển bền vững cho công nghiệp văn hóa Thủ đô.

Tóm lại, phố cổ Hà Nội đang cho thấy một hướng đi chiến lược: biến di sản thành nguồn lực sống, không chỉ để gìn giữ mà còn để phát triển. Tuần lễ kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam là minh chứng rõ ràng cho cách một đô thị di sản có thể vừa giữ bản sắc, vừa tạo ra giá trị kinh tế – xã hội, đồng thời mở ra lộ trình bền vững cho du lịch văn hóa Thủ đô trong những năm tới.