ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Các lãnh đạo châu Âu và phương Tây tham dự Hội nghị Thượng G20 ở Nam Phi cho rằng kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ là cơ sở cho các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine, nhưng vẫn cần thảo luận thêm. Đây là một phần trong nỗ lực của phương Tây nhằm đạt được một thỏa thuận tốt hơn cho Kiev trước hạn chót 27/11.

Kế hoạch của Washington, vốn ủng hộ một số yêu cầu quan trọng của Nga, đã vấp phải chỉ trích từ nhiều đồng minh Mỹ và Ukraine. Mặc dù giới chức Mỹ cho biết nhiều nội dung đang được điều chỉnh, có thể thay đổi trong các vòng thảo luận tiếp theo, song nhiều quan chức châu Âu và Ukraine đánh giá kế hoạch hiện nay chứa “các yêu cầu tối đa” từ Moscow, nhất là việc nhượng lãnh thổ tại Donbas, nơi Ukraine vẫn kiểm soát một phần.

Do đó, các nhà lãnh đạo châu Âu tìm cách cân bằng giữa việc ca ngợi nỗ lực chấm dứt giao tranh của ông Trump và thừa nhận rằng một số điều khoản trong đề xuất của ông là không thể chấp nhận đối với Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhận định: "Chiến tranh chỉ có thể kết thúc nếu Ukraine đồng ý vô điều kiện. Các cường quốc không thể chấm dứt chiến tranh trên đầu các quốc gia bị ảnh hưởng. Đây là một cuộc chiến chỉ có thể kết thúc khi có sự đồng thuận của Ukraine và sự đồng thuận của chúng tôi, sự đồng thuận của châu Âu, bởi vì đây là một cuộc chiến trên lục địa châu Âu. Nếu Ukraine thua và sụp đổ, điều đó sẽ ảnh hưởng đến chính trị châu Âu nói chung, trên toàn lục địa".

Một nguồn tin chính phủ Đức cho biết các quan chức đã gặp nhau tại khán phòng “Sư tử” ở Johannesburg, áp dụng tinh thần của loài vật này trong các cuộc đàm phán nhằm tìm kiếm thỏa thuận tốt hơn cho Ukraine.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron chia sẻ: "Ukraine, Mỹ và châu Âu đều mong muốn hòa bình, nhưng chúng tôi muốn một nền hòa bình vững chắc và lâu dài. Việc Mỹ đề xuất hướng tới ngừng bắn và hòa bình là tốt, cần khen ngợi nỗ lực này. Nhưng đồng thời, sự lạm dụng chủ quyền của Ukraine và an ninh châu Âu đang bị đe dọa. Việc Ukraine và châu Âu cùng ngồi vào bàn đàm phán để hoàn thiện kế hoạch là điều bình thường".

Về phía Mỹ, Tổng thống Donald Trump khẳng định Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ phải đồng ý với kế hoạch hòa bình do Washington soạn thảo, nếu không Kiev sẽ tiếp tục chiến đấu với Nga trong “mùa đông lạnh giá”, nhưng cũng báo hiệu khả năng điều chỉnh khi nhấn mạnh đề xuất của ông chưa phải là cuối cùng.

Dự kiến, các cố vấn an ninh quốc gia từ nhóm E3 gồm Pháp, Anh và Đức sẽ gặp các quan chức Liên minh châu Âu, Mỹ và Ukraine tại Geneva trong ngày 23/11 để thảo luận và đề xuất thay đổi kế hoạch của ông Trump. Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ đến Geneva tham dự cuộc đàm phán.

Trong tuyên bố mới nhất, ông Rubio nhấn mạnh đề xuất hòa bình do Mỹ soạn thảo đóng vai trò là khuôn khổ mạnh mẽ cho các cuộc đàm phán đang diễn ra. Kế hoạch dựa trên ý kiến đóng góp từ Nga, nhưng cũng tham khảo các ý kiến trước đây và hiện tại từ Ukraine.